ދިވެހި ބަސްފޮތުގައި ވަރަޢަވެރިކަން މާނަކޮށްފައި ވަނީ ތަޤްވާވެރިކަމާއި ދީންވެރިކަމުގެ މާނައިގައެވެ. ނަމަވެސް، މިއީ އެ މުޞްތަލަޙުގެ ޢާންމު މާނަކަމަށް ބުނެވިދާނެއެވެ. ދީނީ ނަޒަރަކުން ބަލާ އިރު، ވަރަޢަވެރިކަމުގެ ޚާއްޞަ މާނައަކީ މާތް ﷲ ނަހީކުރައްވާފައިވާ ކަންކަމުން ދުރުވުމާއެކު، މަކްރޫހު ކަންކަމުންވެސް ދުރުވުމެވެ. މާނައަކީ، އެކަމަކީ، ޙަރާމްކަމަށް ވިޔަސް ނުވިޔަސް، ނޭދެވޭ ހުރިހާ ކަމަކުން ދުރުހެލިވުމެވެ.
ވަރަޢަވެރިކަން ދެބަޔަކަށް ބެހިދާނެއެވެ. އެއީ ތެދުވެރި ވަރަޢަވެރިކަމާއި، ދޮގުވެރި ވަރަޢަވެރިކަމެވެ. ނުވަތަ ތެދު ވަރަޢަވެރިކަމާއި ދޮގު ވަރަޢަވެރިކަމެވެ.
ދޮގު ވަރަޢަވެރިކަމަކީ، ހަމައެކަނި ބޭރުފުށުން ދައްކާ ދެއްކުމެކެވެ. ބޭރު ފުށުން ތިމާޔަކީ ވަރަށް ދީންވެރި މީހެއްކަން ދެއްކުމެވެ. މީހުންގެ ތެރޭގައި އުޅޭއިރު، ތިމާޔަކީ މާތް ﷲއަށް ވަރަށް ތަޤްވާވެރި މީހެއްކަމުގައި ދައްކައިގެން އުޅުމެވެ. ތިމާޔަކީ، ހަމައެކަނި ޙަރާމް ކަންތަކުން ދުރުވެ ހުރި މީހެއް ނޫން ކަމާއި މަކްރޫހަ އަދި ނޭދެވޭ ހުރިހާ ކަމަކުންވެސް ދުރުވެ ހުރި އަދި އެކަންކަމަށް ނުރުހުންތެރިވާ މީހެއްކަން ދެއްކުމެވެ.
ނަމަވެސް، އެކަނިވާ ހިނދު، އެފަދަ މީހަކީ، މާތް ﷲ ޙަރާމްކުރެއްވި އެންމެ ބޮޑެތި ފާފަތަކަށް އަރައިގަތުމަށް ވެސް އެއްވެސް ޖެހިލުމެއް ނުވާ މީހާއެވެ. އެފަދަ ވަރަޢަވެރިކަމަކީ ދެއްކުންތެރިކަމެވެ. އެއީ ދޮގު ވަރަޢަވެރިކަމެކެވެ.
ތިމާގެ ބޭރުފުށަށް ސަމާލުކަން ދޭ ގޮތަށް، އެތެރެފުށަށް އެއަށްވުރެ ބޮޑަށް ސަމާލުކަން ދޭން ވާނެއެވެ. ތަޤްވާވެރިކަމާއި ވަރަޢަވެރިކަމާއި ދީންވެރިކަމުގެ އަޞްލު އުފެދިގެން އަންނަނީ ހިތުގައެވެ. ބޭރުފުށުން ފެންނަނީ އެކަންކަމުގެ މޭވާއެވެ.
އެހެންކަމުން، ހިތްނިޔަތުގެ ސާފުކަމާއި، ތަޤްވާއާއި ވަރަޢަވެރިކަމުގެ ތެދުވެރި އޮށް ހިތުގައި އިންދުމަކީ ކޮންމެހެން ލާޒިމުކަމެކެވެ. އެފަދަ މީހަކަށް ޙަޤީޤީ ވަރަޢަވެރިކަން ޙާޞިލުވާނެއެވެ. މަޚްލޫޤުންނަށް އޭނާ ލަދުގަންނަ ވަރަށް ވުރެ ބޮޑަށް، މާތް ﷲއަށް އޭނާ ލަދުވެތިވާނެއެވެ. އޭނާ ވީ ކޮންމެ ތަނެއްގައި މާތް ﷲއަށް ތަޤްވާވެރިވާނެއެވެ. ބިރުވެތިވާނެއެވެ. ފާޙިޝް ހަޑިހުތުރު ނޭދެވޭ ކަންކަމަށް އަރައިގަތުމަށް ޖެހިލުން ވާނެއެވެ. އެއީ އޭނާ އެކަނި ހުއްޓަސް ވެހެވެ. ތެދުވެރި ވަރަޢަވެރިކަމަކީ އެއީއެވެ.
އަޅުގަނޑުމެންގެ މުޖުތަމަޢަކީ، ދެއްކުންތެރިކަމާއި ނިފާޤުގެ ބަލިމަޑުކަމުން ރައްކައުތެރިވެގެންވާ ހެޔޮ ރަނގަޅު ދީނީ މުޖުތަމަޢަކަށް ހެދުމަށްޓަކައި، އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ކޮންމެ މީހަކީވެސް ތެދުވަރަޢަވެރިއަކަށް ވުމަށް މަސައްކަތް ކުރަން ޖެހެއެވެ. ތެދުވެރި ވަރަޢަވެރިންގެ ގޮވައްޗަކީ ސުވަރުގެ ކަމާމެދަކު ޝައްކެއްނެތެވެ.
