ދުވަސްވަރަކީ މާތް ރަސޫލާ މުޙައްމަދު صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم މައްކާގައި ދީނަށް ގޮވާލައްވަމުން ގެންދެވި ދުވަސްވަރެވެ. ނަބީކަމާއިގެން ފޮނުއްވުނުތާ 10ވަނަ އަހަރުގެ ޝައްވާލުމަހުގެ ދުވަހެކެވެ. ހެނދުނުހެނދުނާ ރަސޫލާ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم އިސްލާމީ ދަޢްވަތުގެ މަސައްކަތްޕުޅު ފެއްޓެވިއެވެ. ރަސޫލާ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم ގެ ހެޔޮ ނަސޭހަތްޕުޅުތަކުގެ އަޑު މީސްތަކުންގެ ކަންފަތްތަކާ ހަމައަށް ފޯރިޔަނުދިނުމަށް ޓަކައި މައްކާގެ ކާފަރުންނަށް ކުރެވުނު ހުރިހާ މަސައްކަތެއް އެބައިމީހުން ކުރަމުން ދިޔައެވެ. ރަސޫލާ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم ގެ އަރިހަށް މީހަކު އައިހެން ހީވިޔަސް އެ ތަނަކަށް ގޮސް ހަޅޭފަޅޭލަވާ އަޑުގަދަކުރެއެވެ.
އިރުއޮއްސެން ގާތްވުމުން ރަސޫލާ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم ގަނޑުވަރުކޮޅާއި ދިމާއަށް ވަޑައިގެންނެވިއެވެ. އޭރު އެކަލޭގެފާނުގެ ހިތްޕުޅުގައިވަނީ ބަރުކަމެވެ. އުދާސްކަމެވެ. އަބޫޠާލިބާއި ޚަދީޖާ رضي الله عنها އަވަހާރަވުމާ އެކު މައްކާގެ ކާފަރުންގެ އުނދަގޫތައް ވަނީ ހައްދުން ނައްޓައިފައެވެ. އަބޫޠާލިބަށް ފަހު ހާޝިމްވަންހައިގެ ބޮޑަކަށްވީ އަބޫލަހަބެވެ. އަބޫލަހަބު، ރަސޫލާ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم އާއިލާއިން ބޭރުކޮށްލިއެވެ. މައްކާގެ ވެށި އޮތް ގޮތުން އާއިލާގެ ހިމާޔަތުން ބޭރަށް ނެރެލުމަކީ ކާޅު ބައިގަނޑެއްގެ ތެރެއަށް ފިޔޮކެއް ދޫކޮށްލުން ކަހަލަ ކަމެކެވެ.
އަބޫޠާލިބާއި ޚަދީޖާ رضي الله عنها އަވަހާރަވުމުން ލިބިވަޑައިގެން ހިތާމަޔާ އެކު އެކަލޭގެފާނު ހުންނެވީ ވަރަށް ނާޒުކު ފައްތަރެއްގައެވެ. އޭގެ އިތުރުން އެކަލޭގެފާނުގެ އަޞްޙާބުންނަށް ތަފާތު އެކި އުނދަގޫތަކާއި އަނިޔާތައް ލިބެމުން ދިޔައެވެ. މި ސަބަބުތަކަށް ޓަކައި ރަސޫލާ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم ޠާއިފަށް ވަޑައިގަތުމަށް ގަސްދުކުރެއްވިއެވެ. އެކަލޭގެފާނު ޠާއިފަށް ވަޑައިގެންނެވީ ފައިމަގުގައެވެ. އަރިހުގައި ގެންދެވީ ޒައިދު ބިން ޙާރިޘާ رضي الله عنهއެވެ. ޠާއިފަކީ ފެން ތިޔާގި، ބަގީޗާތަކާއި ދަނޑުފަނގުތައް ގިނަ ރަށެކެވެ. އެރަށުގެ މީހުންނަކީ އަތްމަތި ތިޔާގި ފޯރުންތެރި ބައެކެވެ. އޭރު ޠާއިފުގެ ވެރިންނަކީ ޢަމްރު ބިން ޢައުފުގެ ތިން ދަރީންނެވެ. ޢަބްދު ޔާލައިލާއި މަސްޢޫދާއި ޙަބީބެވެ. ރަސޫލާ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم އެ ތިން މީހުންނާ ވާހަކަފުޅުދެއްކެވިއެވެ. އޭގެ ތެރެއިން އެކަކު ބުންޏެވެ. “ﷲ ކަލޭގެފާނު ރަސޫލުކަމާއިގެން ފޮނުއްވައިފި ނަމަ ތިމަންނަ ގެފުޅުގެ އުރަކޮޅު ވީދާލާނަމެވެ.” ދެވަނަ މީހާ ބުންޏެވެ. “އަޅެ މާތް ﷲއަށް ރަސޫލުކަމާއިގެން ފޮނުއްވަން ކަލޭގެފާނު ނޫން އެހެން މީހަކު ލިބިވޮޑިނުގެންނެވީ ހެއްޔެވެ؟” ތިންވަނަ މީހާ ބުންޏެވެ. “މާތް ﷲ ގަންދެމެވެ. ކަލޭގެފާނަކީ ރަސޫލެއް ނަމަ، ކަލޭގެފާނަށް ރައްދު ދިނުމަކީ ބޮޑުވެގެންވާ ނުރައްކަލެކެވެ. އެހެންވެ އަހަރެން ކަލޭގެފާނާ ވާހަކައެއް ނުދައްކާނަމެވެ. ނުވަތަ ކަލޭގެފާނަކީ މާތް ﷲ އާއި މެދު ދޮގުހަދާ މީހެއް ކަމުގައިވާ ނަމަ ކަލޭގެފާނާ ވާހަކަ ދައްކާކަށް ނުޖެހޭނެއެވެ.” މި ޖަވާބުތައް އަޑުއެއްސެވުމަށް ފަހު ރަސޫލާ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم ވިދާޅުވިއެވެ. “ކަލޭމެން ތި ގޮތުގައި ތިބިކަމުގައި ވިޔަސް ތިމަންކަލޭގެފާނަށް ރައްކާތެރިވާށެވެ. އަދި މިކަން ސިއްރުކޮށްދޭށެވެ.” އެބައިމީހުން ބުންޏެވެ. “ކަލޭގެފާނު އެނބުރި މައްކާއަށް ވަޑައިގަންނަވާށެވެ.”
ދެން އެކަލޭގެފާނު ހިންގަވަން ފެއްޓެވުމުން އެ މީހުންގެ ކުޑަކުދިންނާއި މޮޔައިން ލައްވާ ރަސޫލާ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم އާއި ޒައިދުގެފާނާއި ދިމާއަށް ހިލައުކަން ފެށިއެވެ. ހަޅޭއްލަވަން ފެށިއެވެ. ހުތުރުބަހުން މަލާމާތްކުރަން ފެށިއެވެ. އެބައިމީހުން އުކަމުން ދިޔަ ހިލަތަކުން ރަސޫލާ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمގެ މާތް ފައިންޕުޅުން ލޭފޮދު އޮހެރެމުންދެއެވެ. ޒައިދުގެފާނު، ރަސޫލާ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم ޙިމާޔަތްކުރައްވަން މަސައްކަތްކުރެއްވިއެވެ. އެ ކަމުގައި އުޅުއްވި އިރު ޒައިދުގެފާނުގެ ހަށިކޮޅުން ވެސް ލޭފޮދު އޮހެރެމުން ދިޔައެވެ. އެ އަނިޔާވެރީންގެ ބައިގަނޑު ރަސޫލާ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم އާއި ޒައިދުގެފާނު ދޫކޮށް ދިޔައީ އެބޭކަލުން ޠާއިފާ ތިން މޭލު ދުރުގައި އޮތް މޭބިސްކަދުރު ބަގީޗާއަކަށް ވަދެވަޑައިގަތްމުންނެވެ.
“ދީނުގެމަގު”ގެ ހެޔޮއެދުންތަކާއެކު ✍️ الشَّيْخ مُحَمَّدُ مَعُوْن شَرِيْف
